Uste dugu bizi garen unean merezi duela ahaleginak batzea, gizarte-aktibazioak eta mobilizazioak duten garrantzia dela eta, presoak EHra ekartzeko eta bakea eta elkarbizitza lortzeko bidea atzeraezina izan dadin; izan ere, euskal gizartea da berriz ere estatuak eta gobernuak mugiarazten dituen motorra.

Euskal presoei eta haien familiei aplikatzen zaien salbuespenezko erregimenean gertatzen ari diren mugimendu batzuk bizi izan ditugu, egoera honen amaieraren hasiera izango denaren itxaropenarekin.

SAREtik eta ETXERATetik positiboki baloratzen ditugu mugimendu gutxi horiek, baina, aldi berean, adierazi nahi dugu mugitutako preso horietako gehienak ehunka km-ra daudela oraindik; 18 presok espetxean jarraitzen dutela gaixotasun larriak izan arren; eta Espainiako espetxeetan dauden 172 presoetatik, 127 lehenengo graduan daude oraindik ere, eta, beraz, aske izateko helburuarekin euskal presoek bete bahi duten ibilibide juridikoa blokeatuta dago kasu gehienetan.

Hau horrela izanik, orain arteko aldaketak ez die erantzuten EHko gehiengo politiko, sindikal eta sozialaren eskakizunei. Espetxe-politikaren normalizazioa euskal preso guztiak EHn daudenean emango da.

Hainbat arlotan lan egiten jarraituko dugu, egungo urratsek bidea behin betiko ireki dezaten.

Berriro ere, dei egiten diegu euskal gizarteari eta gobernuei, denei, euskal gizartearen nahiaren bidea oztopatzeko eta hondatzeko nahia dutenei horrelakorik egiten utz ez diezaieten.

Azaroaren 20an adingabeen eskubideen nazioarteko eguna da. Hori dela eta, gogorarazi nahi dugu Giza Eskubideen Europako Auzitegiak berresten duela guraso espetxeratuak dituzten haurrek gainerako seme-alabek dituzten eskubide berberak dituztela, gurasoen konpainiaz gozatzea funtsezko elementua baita familia-bizitzan, eta, horregatik, espetxe-agintariek presoei hurbileko familiarekin harremanetan egoteko erraztasunak ematea familia- bizitzarekiko errespeturako eskubidea bermatzeko funtsezkoa da. Gainera, ezin dugu ahaztu edozein Estatuk adingabeekiko duen betebeharra haien eskubideak babestea dela; horretarako beharrezkoak diren bitarteko praktiko eta eraginkorrak erabiliz, giza eskubideen izaera integrala kontuan hartuta.

Estatu Espainiarrean, ordea, errealitatea bestelakoa da. Motxiladun umeen eskubideak behin eta berriz urratuak izaten dira. Urrunketaren eraginez, gurasoak espetxean dituzten haurrek ez dute bermatuta gurasoekin harreman pertsonalak eta kontaktu zuzena izateko eskubidea, hilabetean behin ikusten baitituzte haien guraso presoak eta honek eragin izugarria du haurrarengan. Gainera aita, ama edo biak, hain urruti dagoen espetxean egoteak esan nahi du haur hauek bidai amaigabeak egin beharko dituztela bisita bat gauzatu ahal izateko eta horrek izugarrizko zama fisikoa eta psikikoa suposatzen du haientzat; haien lagunak asteburutan jolasten dauden bitartean beraiek errepidean daudelako.

Errealitate gordin honi gaur egun bizi dugun egoera gogorra gehitu behar zaio. Pandemia honek presoak gehiago isolatzea eragin du eta ondorioz, senideen sufrimendua areagotu egin da, bereziki adingabeena. Badaude martxoaz geroztik haien gurasoak besarkatzen ez dituzten haurrak, beste batzuk aldiren batean aita edo ama ikusteko aukera izan dute 9 hilabete luze hauetan baina oraintxe bertan aurrez aurreko guztiak etenda daude Estatu Espainiarrean; Frantsesean, aldiz, espetxe batzuetan pertsona bakarra sartu daiteke bisitara, beraz, haurrak ezin dira joan ezin daitezkeelako bakarrik sartu; beste batzuetan pertsona bat baino gehiago sartu daiteke baina ezin dute musukoa kendu eta haurrak haien gurasotik metro eta erdira egon beharko dira. Haien ahotsa entzun dezakete dei baten bitartez baina ezin dituzte ikusi, ezin dituzte ukitu, ezin dute haiekin jolastu eta ezin diete muxurik eman; guzti honek haur baten garapenean izan ditzakeen ondorio guztiekin. Motxiladun umeak umezurtz uzten ari diren neurri eta politikak aplikatzen ari dira, gurasorik gabe bizitzera kondenatzen ari baitira.

COVID19aren pandemiaren ondorioz Ametsek martxotik darama aita besarkatu gabe, Haizek eta beste askok bezalaxe. Hizek urte bat beteko du ostiralean eta 4 bider ikusi du aita jaio zenetik. Lukenek 4 urte ditu eta 3 alditan besterik ez da egon aurten aitarekin. Harri, otsailetik hona behin, ordu eta erdiz. Xuhar hiru alditan, Axel eta beste zenbait bezalaxe. Arhanek otsailetik hasita ez dio aitari muxurik ematen. Eta horrela jarraitu dezaket luzeegia den zerrenda batekin.

Gainera, ezin ditugu ahaztu espetxean bizi diren motxiladun umeak, haien egoera bereziki larria baita. Aranjuezeko espetxean daude Izadi eta Irati eta 9 hilabete daramate haien senideak eta gertukoak aurrez aurre ikusi gabe. 9 hilabete daramate kalera irten gabe, lehendik lortutako egokitzapenean atzera pausu bat suposatzen duelarik. Eta gogorrena dena, udaz geroztik ez dute haien aitatxo ikusi, ondoko moduluan dagoen arren.

Nola da posible hau gertatzea? Nor arduratuko da haur hauen osasun fisiko eta emozionalean egoera honek sortzen dituen ondorioez?

Egoera hau onartezina da, haurrek haien gurasoekin egoteko eskubidea dute. Lehen mailako eskubidea da hori, eta pandemia egoeraren kudeaketak eta hartzen diren neurriek ezin diote horri bizkar eman.
Gaur, hemen, jendarteari errealitate honen berri eman eta urgentziaz aldatzeko eskumena duten horiei zerbait egin dezatela eskatu nahi dugu. ORAIN!

Gehiago luzatu gabe, presoak beren jaioterritik gertu egon behar dute. Probintzia berdineko espetxeetan. Hori da orain urgentea.

Hori aldarrikatzeko, irudi bat ekarri nahi dugu gaurkoan. Patinete bat. Trenak, kotxeak edo eta hegazkinak ordezkatuko dituen patinetea. Motxiladun umeak haien aita, ama edo biak bixitazera joateko bidaia patinetez egiteko eskubidea dutelako. Hori izango delako etxetik gertu daudenaren seinale. Urte luzez eginiko kilometroak behingoz bukatuko direnaren seinale.Alde batera utzitako jolasak, partiduak, lagunarteko momentuak gozatu ahal izateko; garai berri bat badela beraiek ere sentitzeko.
Preso eta iheslarien auzia konpontzea jendarte osoarentzat da onuragarria. Zeini egiten dio mesede egoera hau luzatzeak?

Ezin dugu egoera gordin hau gehiago luzatu, adingabeen eskubideak errespetatu beharko dira eta urraketa krudel honekin lehenbailehen amaitzea premiazkoa da.

ETXEAN BEHAR DITUGU.

Urriaren 24an, Donostiako Kontxa hondartzan egin genuen ekitaldian, urtarrilaren 9an berriro ere Euskal Herriko kaleetara aterako ginela iragarri genuen.

Oraingo pandemia-egoerak eta osasun-krisiaren ondorioz, ezin dugu aurreko urteetakoaren antzeko manifestazio bat egin, baina, azalduko dizuegun moduan, berriro aldarrikatuko dugu presoen eta erbesteratuen etxeratzea.

Eta Sarek konponbidearen, bizikidetzaren eta bakearen aldeko lanean parte aktiboa izateko hartua duen konpromisoa berretsiko du.

Urtarrilaren 9ko deialdiaren zehetasunak eman baino lehen, ezinbestekotzat jotzen dugu oraingo egoerari buruzko hausnarketa laburra egitea, eta mobilizazio honen garrantzia zuekin partekatzea.

Lehenik behin, gure kezka adierazi nahi dugu eta gure babesa eta konpromisoa helarazi nahi diegu presoen senideei, pandemiak presoei bisitak egiteko murrizketa, muga eta oztopo gehiago ekarri dituen une honetan. Egoera hori are txarragoa da euskal presoei aplikatzen zaien urruntze-politikaren ondorioz, dagoeneko existitzen ez den erakunde bateko kide izandako presoak diren arren.

Horrekin batera, ezinbestean aipatu behar ditugu motxiladun umeak, ia ehun gaur egun. Sei hilabete baino gehiago bete dituzte ama, aita edo biak besarkatzeko aukerarik gabe, gurasoak preso dituztelako.

Egia da, eta beste batzuetan ere esan dugu, aldaketa batzuk eman direla preso batzuen egoeran. Espetxe batzuetan isolatzea kendu dute. Baina beste askotan ez da lortu, eta hori lortzeko ari gara lanean.

Halaber, urrats batzuk eman dira gaixotasun larriak dituzten preso batzuei tratamendua modu duinagoan jasotzeko aukera eman zaiela. Baina, oraindik ere, gaixotasun larriak dituzten presoak espetxean daude, aspaldi etxean egon behar zutenean. Eta aldarrikapen horri eutsiko diogu.

Hurbiltze batzuk izan dira, baina presoen % 80 Andaluziako, Valentzia aldeko edo Galiziako espetxeetan daude. Beraz, bide luzea dugu egiteko, eta gu ez gaude prest normala ez dena normalizatzeko. Espetxe-politika euskal preso guztiak Euskal Herrian daudenean normalizatuko da. Bitartean, urratsak dira. Urrats txikiak. Ez dira Gobernuko presidenteak 2018an hartutako konpromisoan adierazitakoak. Baina gizartearen aktibazioari eta urteetan egindako lanari esker ematen ari diren urratsak dira. Horregatik uste dugu lanean jarraitu behar dugula urrats isolatu horiek errealitate bihurtu daitezen preso guztientzat.

Konponbide justu bakarra dago: presoei aplikatzen zaien salbuespeneko araubideari amaiera ematea eta estatuko kartzeletan gainerako presoei aplikatzen zaizkien lege arruntak aplikatzea.

Eta bereziki, gradu-progresioa aipatu nahi dugu. Kasuren batean aplikatu da; adibidez, duela gutxi, Olatz Lasagabaster eta Patxi Urangari aplikatu zaie; baina presoen % 80 lehenengo espetxe-graduan dago oraindik.

Ildo horretan, legeen babesik ez duen eta mina eta sufrimendua baino sortzen ez dituen egoera hau gainditzeak duen garrantzia nabarmendu nahi dugu. Guretzat gradu-progresioa gure dinamikaren barruko lanaren ardatz garrantzitsuenetako bat da, presoak etxeratzeko bidearen hasiera baita, espetxe-araudia huts-hutsean aplikatuta.

Saren lanean jarraituko dugu egoera hau aldatzeko aukera duten instantzietan bitartekaritza jorratzeko, baina gizartearen aktibazioarekin batera egingo dugu. Euskal gizartea da protagonismo berezia izan behar duena, estatuak eta gobernuak mugiarazi behar dituen motorra baita.

Aurreko guztia esanda, urtarrilaren 9an berriro mobilizatuko gara.

Ezin izango dugu egin Bilbon aurrekoetan bezala, hasieran azaldu ditugun arrazoiengatik.

Baina dei egiten diegu urtero deialdi honetan parte hartu duten pertsonei aurten ere parte har dezaten. Beste era batean, baina aurten ere.

Aurten, mobilizazioa Euskal Herriko herri guztietan egingo da. Bakoitza bere herrian mobilizatuko da. Aurreko urteetako ordu berean. 17:30ean. Osasun-segurtasunerako neurri guztiak errespetatuta. Leku zabaletan, non guztiok izango dugun aukera bakea, konponbidea eta bizikidetza aldarrikatzeko.

Horrez gainera, pandemiaren ondorioz, osasun-arazoak direla eta, mugikortasun-arazoak direla eta edo beste arrazoi batzuk direla eta, mobilizazioan zuzenean parte hartu ezin dutenei jakinarazi nahi diegu Sareak beharrezkoak diren mekanismoak prestatuko dituela guztiok aukera izan dezagun gure ekarpena egiteko eta bidearen parte izateko.

Urtarrilaren 9a. Gure agenda apuntatu behar dugun data bat.

Urtarrileko mobilizazioa hau betidanik izan delako data esanguratsua, garrantzitsua, mobilizazio berezia. Erakunde politiko edo sozial batek ere ez du lortu Sarek urterik urte bildu dituen milaka eta milaka pertsona biltzea.

Kopuru bera edo handiagoa lortuko dugu. Herririk herri. Eta espetxe-politikaren ondorioak jasaten ari direnak gogoratuko ditu bereziki. Gure seme-alabentzat etorkizun hobea, gorrototik, gatazkatik eta mendekutik aldendutako etorkizuna, bizikidetzan eta bakean oinarritutako etorkizuna eraiki nahi dugun guztion artean egingo dugu.

Ez da gauza bera izango, baina urtero bere babesa eta elkartasuna erakusten duen gehiengo batek partekatzen duen aldarrikapen hau kaltean egongo da berriro. Eta ez ditugu beteko soilik Bilboko kaleak, Euskal Herriko herri guztietako kaleak baizik.

Berriro elkartuko gara Bilbon, Biasterin, Oiartzunen, Burlatan, Agurainen, Legazpin edo Lekeition…, eta IZAN BIDEA dinamikaren barruan egingo dugu, “bidea gara” lelopean. Euskal presoen eta erbesteratuak etxeratzeko bidea. Bizikidetzarako eta bakerako bidea.

Eta bide hori bere helmugara iristea nahi badugu, elkarrekin batera egin behar dugu. Inor ez dago sobera, eskubideez ari garelako. Giza eskubideez ari garelako.

Egin dezagun bidea elkarrekin. Izan gaitezen bidea. IZAN BIDEA.

Azaroaren 20-21-22ko asteburuan Sarek “bidea gara, bidean gaude” lelopean herriz herri eta auzoz auzo mobilizazioak antolatu ditu Izan Bidea dinamika plazaratu eta ahalik eta herritar gehien dinamikara batu asmoz.

Ekimenak ugariak eta mota askotakoak izango dira; erreleboka eginiko ibilbideak, ilaretan antolatutako mobilizazioak, eskaintza kulturalarekin uztartuko diren ekimenak, mosaikoak…

Guztiak norabide berean; herritarren aktibazioa piztu preso eta iheslarien etxeratze prozesua martxan jarri eta elkarbizitzaren eta bakearen aldeko urratsak emateko.

Hala, dei egiten diegu, elkarbizitzaren alde pausuak eman nahi dituzte herritar guztiei, preso eta iheslarien auzia konpondu eta salbuespen legedia amaitzearen alde antolatuko diren ekimen hauetan parte hartzera. Herriz herri, auzoz auzo, bidea gara eta bidean gaude.

Esan gabe doa, urriaren 24ean egin genuen moduan, ekimen guzti hauek Covid-19a dela eta ezarritako segurtasun neurriak errespetatuz egingo dira, distantziak mantendu daitezken forma eta espazioak hautatuz.

Izan Bidea «Ibiltarien Doinua» 

» Abestia deskargatzeko hemen: https://labur.eus/Ibiltariendoinua 

Gaurko agerraldia Izan Bidea dinamikaren baitan hainbat abeslari ezagunekin osatu dugun abestia aurkezteko deitu dugu, eta Mikel Mundiñanok aurkeztuko dizue ekarpen eder honen nondik norakoak. Baina gaurko agerraldia, azaroaren 21eko asteburuan antolatu ditugun mobilizazioen berri emateko ere probestu nahi dugu.

Esan bezala, azaroaren 20-21-22ko asteburuan Sarek “bidea gara, bidean gaude” lelopean herriz herri eta auzoz auzo mobilizazioak antolatu ditu Izan Bidea dinamika plazaratu eta ahalik eta herritar gehien dinamikara batu asmoz.

Ekimenak ugariak eta mota askotakoak izango dira; erreleboka eginiko ibilbideak, ilaretan antolatutako mobilizazioak, eskaintza kulturalarekin uztartuko diren ekimenak, mosaikoak…

Guztiak norabide berean; herritarren aktibazioa piztu preso eta iheslarien etxeratze prozesua martxan jarri eta elkarbizitzaren eta bakearen aldeko urratsak emateko.

Hala, dei egiten diegu, elkarbizitzaren alde pausuak eman nahi dituzte herritar guztiei, preso eta iheslarien auzia konpondu eta salbuespen legedia amaitzearen alde antolatuko diren ekimen hauetan parte hartzera. Herriz herri, auzoz auzo, bidea gara eta bidean gaude.

Esan gabe doa, urriaren 24ean egin genuen moduan, ekimen guzti hauek Covid-19a dela eta ezarritako segurtasun neurriak errespetatuz egingo dira, distantziak mantendu daitezken forma eta espazioak hautatuz.

Argi genuen gurea bezalako dinamika batek behar zuela doinurik, behar zuela soinu bandarik, preso eta iheslarien etxeratzearen alde indarrak batu eta herritarrak bidearen parte egiten laguntzeko. Ideia horrekin hasi ginen; bagenekien luze jotzen dutela proiektu hauek eta zaila izaten dela puzzle osoa osatzea, are gehiago ditxosozko pandemiaren erdi-erdian!

Baina azkenean gaur, Izan Bidea, Ibiltarien doinua aurkezteko moduan gaude. Ion de Luis Iruñeako musikari eta ekoizleak egindako kantuari Amets Arzallusek jarri dio hitza eta hamar abeslari ezagunek, haien ahotsa; Alex Sardui (Gatibu), Eñaut Elorrieta (Ken Zazpi), Maider Ansa (Tximeleta), Ines Osinaga (Gose), Idoia Tapia (Skabidean), Lorena Aisa (Skabidean), Claudia Rodriguez (Skabidean), Xabi Solano (Esne Beltza), Brigi Duque (Koma) eta Juantxo Arakama (Glaukoma).

Letrari dagokionez esan dezakegu kontzeptu bezala “bidea” hitzak hartu duela indarra, azken batean gure dinamikaren oinarrian bidearen parte izatera gonbidatzen dugulako eta “bidea” kontzeptu gisa dugulako gure leloan. Oinazpiko bidea bezain bat eskubidetik ere badu bideak eta hortaz, eskubideen aldarrikapena. Gure kasuan bidea, eskubideak urratzen dituen aginpidea bezala, askabidea ere izan daiteke. Presoen gaiari loturik horri heltzen zaio. Bidea hitzak ematen digu kantu honen letrarako adar guztiak.

Musikari dagokionez, doinu bizia, dantzagarria esan dezakegu. Errepika indartsu eta sarkor batekin.

Pozik gaude emaitzarekin eta oso eskertuak abeslarien ekarpenarekin. Ikus eta entzun dezagun lehenik, parte hartu dutenek zer dioten bideari buruz (bideoa esaldiak).

Eta abestia eta bideoklipa aurkeztu aurretik, eta bukatzeko, eskerrak eman nahi dizkiogu proiektu honetan parte hartu duten guztiei. Polita izan da proiektu honen bidea eta esker hitzak baino ez ditugu parte hartu duten guztientzat.

Esaera zahar batek dio “kantatzen duen Herria ez dela inoiz hilko”. Guk gaur gaineratuko dugu kantatzen duen herria ere badela bidearen parte; preso eta iheslaririk gabeko herri baterantz bidea egin nahi dugun ibiltarion parte eta elkarbizitza eta bakea eraiki nahi duen herri baten parte.

Ibilian dabilen bidea, etor zaitez gurekin! Izan Bidea!

>> Bonux Track: «RESOLUTION BASQUE PRISONERS ETXERA!»

Abestia deskargatzeko: https://labur.eus/RESOLUTIONBASQUEPRISONERSETXERA