Iritzia
Ante una situación injusta y contraria a derechos
Joseba Azkarraga y Teresa Toda, portavoces de Sare
Mucho se ha hablado en la sociedad vasca, durante las últimas semanas, de sufrimientos, de víctimas, de memoria, de reparación. Se han hecho propuestas, se han celebrado memoriales, se han desarrollado encuentros y actos oficiales. Ha habido gestos de reconocimiento, necesario y merecido, a familiares y víctimas directas de violencias sufridas durante las últimas décadas en nuestra tierra.
Pero no todas las voces se han podido oír con la misma intensidad, ni todas las víctimas han sido igualmente reconocidas. Apenas han encontrado lugar aquellas personas que siguen padeciendo, hoy en día, las consecuencias de una política penitenciaria anclada en el pasado y que genera sufrimiento, dolor e injusticias sobre las personas presas y, especialmente, sobre sus allegados.
Cuatro años después de la declaración de ETA poniendo fin a toda su actividad armada, y tras los pasos dados por el Colectivo de Presas y Presos Políticos Vascos (EPPK), cabría esperar algún cambio en una política penitenciaria durísima, muy alejada de las recomendaciones europeas en esta materia.
Pero no ha sido así. A pesar de los cambios ocurridos desde 2011 en el panorama político y social vasco, cada fin de semana las carreteras que surcan el Estado español siguen siendo recorridas por cientos de personas que, desde Euskal Herria, emprenden viajes que nunca hubieran hecho de no ser por la política de dispersión de presos y presas vascas. En ese obligado desplazamiento han muerto 16 personas y varias decenas han sufrido heridas y consecuencias graves en accidentes.
Además de los costes económicos hay que subrayar los emocionales. El paso de los años hace que muchos padres no puedan ya soportar los trayectos para visitar a sus hijos e hijas. Decenas de niñas y niños pierden semanalmente horas o días de ikastola para emprender ruta hacia unas visitas con las que mantener vivo el vínculo familiar.
La dispersión ha sido complementada por unas modificaciones específicas de la legislación y reglamentos penitenciarios que endurecen al límite las condiciones de cumplimiento de penas y que alargan la estancia en prisión.
Ante todo ello, Sare trabaja con el objetivo de lograr que cambie la situación. Pedimos la implicación y el compromiso de personas, entidades, instituciones y fuerzas políticas y sociales. Apelamos a despojar a la cuestión de ropajes e intereses políticos, pues así se enfocará en toda su crudeza como una cuestión que atañe a derechos básicos (derechos humanos, pero también derechos legales) de las personas presas y sus familiares. Queremos un clamor unitario.
Esta es una de las aspiraciones de Sare, red que pretende lograr el fin de la dispersión, y la derogación de toda la legislación excepcional que la envuelve y sustenta. En ese camino, es prioritario lograr la excarcelación de presas y presos gravemente enfermos, así como la de quienes cumplieron condenas en el Estado francés que el Estado español se niega a contabilizar pese a la directriz europea que así lo indica.
Sare ha abierto vías, caminos, relaciones amplias en este año y medio. Hay imágenes, como la del pasado mes de junio en el hotel Abando, que atestiguan que voces muy diversas respaldan nuestros objetivos y formas de trabajo.
Hemos constatado que, poco a poco, se van oyendo más opiniones que cuestionan esta política penitenciaria y la legislación y reglamentos excepcionales. Son pronunciamientos hechos en Euskal Herria, en el Estado español –incluso desde la propia Audiencia Nacional-, en el Estado francés (Declaraciones de Baiona y París, palabras de la ministra Taubira), y en instancias de la Unión Europea (iniciativa Free Otegi, Free Them All, y sentencias del Tribunal Europeo de Derechos Humanos, entre otras).
Pero la situación se prolonga y se agrava. El Gobierno español hace oídos sordos. Por eso se necesita un esfuerzo sostenido. Por eso saldremos a las calles de Bilbao y Baiona el próximo 9 de enero, con reivindicaciones muy claras, a las que esperamos se sumen muchas personas que, aún no compartiendo planteamientos ideológicos, sí son capaces de manifestarse ante esta sostenida vulneración de derechos, defendiendo que, para resolver las cuestiones pendientes, hace falta la modificación de situaciones excepcionales y diálogo en vez de sed de venganza.
Nafarroatik Bilbora eta Baionara
Ainhoa Azkarate, Maria Luisa Mangado, Amaia Izko eta Arantza Amezaga.
Atseginez hartu genuen behean sinatzen dugun nafarrok giza eskubideak babesten diharduten bi taldeetako ordezkariak batera ikustea; pozgarria izan zen guretzat, toki adierazgarri horretan, mahai berean, diskurtso berberarekin biltzea denak, preso, erbesteratu eta deportatuen oinarrizko eskubideen alde elkarrekin lan egiteko.Goxotasun horixe sentitzen dugu, gainera, Sarek antolatzen duen ekitaldi orotan. Izan ere, unean uneko zailtasunak zailtasun, eta herri honen konponbideari jartzen dizkioten oztopo guztien gainetik gai baita ideologia ezberdineko pertsonak elkarrekin lanean jartzeko, batera, eskaera sinple, oinarrizko eta unibertsala eginez; soil-soilik, giza eskubideen errespetua eskatzen, alegia.
Poz handia sentitzen dugu, pentsaera desberdina izanda ere, eskutik helduta ahalegintzen garelako, esaterako, kartzela politika mendekatia indargabetzen; azken finean, kolore ezberdineko eskuek gure arteko aldeak beste gune baterako laga ditugulako, eta bat egin oinarrizko eskaera jakinen alde; besteak beste, espetxetako politikaren arduradunei eskatzen ari gara presoen sakabanaketa zein bakartzea uzteko, eri dauden presoak askatzeko, zigorren luzapena eteteko eta legea salbuespenik gabe aplikatzeko.Horixe bera da funtsean Giza Eskubideen alde egitea. Hain zuzen, eskubide ororen, konponbidearen eta bakearen alde ari den sare aktiboaren ahalegin horixe aitortzea; baita ahal den neurrian laguntzea ere. Nolabait, gure fitxak mugitzea da, aurrerago edo atzerago, Madril eta Paris ere mugitu daitezen. Horretarako modu aunitz dago: ezagutarazi daiteke euskal presoen senide eta adiskideek astebururo pairatzen duten errealitatea; salatu daiteke Espainian ez dela betetzen Europako beste herrialde batean jada betetako kartzela urteak kontatzeko europar doktrina; edota sentiaraz daiteke kartzelan gaixo egotea zein anker eta jasangaitza izan behar duen, ondoan hurbileko lagun eta seniderik gabe.
Bagoaz eta Sareren loturari esker, milaka herritarrek bat egingo dute Madril eta Parisko agintariei eurak ere euskal gizartearengana hurbil daitezela eskatzeko. Frantziako eta Espainiako gobernuetako ordezkariak hurreratu daitezela, euskal herritarren aldarrikapenak ezagutu ditzatela, ibili, eta bide batez, kartzeletako politika birplanteatu dezatela, erbesteratuei euren herrira itzultzen eta, bertan, jazarpenik gabe, bizitzen utz diezaietela... Etor daitezela gurera, ibilbidean parte hartu eta jokabidez aldatu, sakabanaketaren eskurik luzeena deportazioa izan ez dadin. Ibili dabilenak ez baitu goroldiorik bilduko. Gerturatu daitezela, baina batez ere mugi dezatela fitxa, behingoz. Edonork pentsa dezake, eta berekiko esan, fitxak ez daudela gure esku, beraiek dutela giltza. Baina guri iruditzen zaigu baietz, nahiz eta kartzeletako giltzak bi aldeetako agintarien ministerioetan gorde, sarraila mugitzeko ekintza gure esku dagoela, hots, gure eskuek eta aurrerapausoek eragingo diotela giltzari.
Urtarrilaren 9an batera egingo dugu bidea bi hiriburuetan. Bi hiri baina eskaera bakarra: mugarik ez giza eskubideei, konponbideari eta bakeari; gizarte bat bakarra Madrili eta Parisi zuzen eta zorrotz begietara begira, Madrili eta Parisi konpromisoak eskatuz, mugi daitezela exijituz.Bilbon eta Baionan ikusiko dugu elkar. Eta, orduan, gauden tokian gaudela ere, bide berean izango gara, herria ozen aldarrikatzen ari den konponbidearen ibilbidean. Ez ezazu kalerik egin, hor nonbait ikusiko dugu elkar.
Jagoba etxera! Iritzi artikulua
Batzuetan, egoera larri hauei aterabidea eman diezaioketen instituzio eta eragileen itxitura eta gizatasun falta somatzen dugunetan, egiten dugunak ezer aldatuko ez duela pentsatzen dugu. Baina, gaixoaren eskutitza jaso edota lagun eta familiarekin hitz egiterakoan bere sufrimenduaz jabetu eta egiten dugun gutxiak merezi duela pentsatzen jarri eta hori aldatzeko zure hondar aletxoa jarri behar duzula argi ikusten duzu.
Jagobak 14 urte daramatza kartzelan, 50 urte pasatxo dituen preso donostiarra da. Halere, duen adinerako osasun arazo ugari aurkeztu ditu dagoeneko: operazio kirurjiko ezberdinen beharra izan duten ahoko arazo larriak, tunel karpiano bilateralaren sindromea, meningitisa, bertigoak eta gehiegi ez luzatzearren aipatu gabe utziko ditugun beste hainbat.
Baina gehien eragiten dion gaixotasuna Espondilitis Ankilosantea deiturikoa da. Gaixotasun erreumatiko kroniko eta progresiboa da, kasu gehienetan larri bezala kontsidera dezakeguna. Gaixotasun hau izateagatik duela urte batzuk oiartzungo preso bat aske geratu zen. baina dirudienez “garaiak aldatu dira”.
Jagobak arazo osteoartikularrak ditu gorputz osoan zehar: lepo eta bizkarrean, sorbaldetan, besoetan, ukondoetan, aldaketan, oinetan,… Minak, inflamazioak, zurruntasunak, lokartzeek maiz ezintasun handiarekin uzten dute, zutik mantentzeko zailtasunekin, eskutitzak idazteko ere arazoekin, etab.
Hiru urte baina gehiagoz Donostiako Ospitaleko erreumatologia zerbitzuaren zaintzak jaso ditu, hiru hilean behin azterketak eginez. Bere izena preso gaixo larrien zerrendan agertu eta egun batzuetara Martuteneko kartzelatik Castellonera urrundu zuten. Kasualitatea? Oraindik ez du erreumatologo batek berriro ikusi Jagoba, eta ozta-ozta jaso ditu sintomak arintzeko beharrezko medikamentuak. Bere senideengandik jasotako azken berrien arabera deskribatutako minez gain, zurruntasun handia nabari zaio eta deigarria da nola ari den konkortzen.
Gaixotasun hau jasaten duten pertsonek sobera ondo dakite zein garrantzitsuak diren gaixotasunaren jarraipena, dieta eta batez ere, erreabilitazio programa egokituak. Gainera, askotan tratamendu erasokorragoak jaso behar izaten dituzte, eta hauek jarraipen estuagoa eskatzen dute. Nola egingo du hori guztia kartzela barruan? Zein dira kartzela aldaketarako arrazoiak?
Erabaki horren atzean ez dago inolaz ere osasun edo gizatasun arrazoirik.
Ez da osasun arazo larriak dituen preso bakarra, ez dugu ahaztu nahi gainontzeko preso gaixoen egoera larria (Txus, Aitzol, Ibon….). Guztiek dituzten sobera arrazoi euren etxeetan egoteko. Beharrezkoa duten tratamendu egokiena baldintza onenetan jasotzeko.
Gure betebeharra da pertsona eta mediku bezala hori aldarrikatzea, eta jendarte osasuntsu batena hori lortzeko indar egitea.
Larunbat honetan horretarako aukera bat dugu, SAREk 17:00tan Donostian antolatu duen Herri-Sarean parte hartuz.
PRESO GAIXOAK ETXERA
Jabi Hernando Aizpurua- Justo Atristain Gorosabel - Amaia Sarasola Balerdi - Aitor Alberdi Azkue
Medikuak
La conciencia darwinista bajo la doctrina del shock (el terrorismo como excusa)
Luis Galdós Alzelai | 2015/06/26 |
“Sólo una crisis real o percibida como tal produce un cambio económico” manifestó el economista Friedman, responsable intelectual de la mayoría de los movimientos desestabilizadores de gobiernos en el mundo. Y la del 11S de 2001 fue la excusa que utilizó EEUU para seguir extendiendo su dominio manteniendo a las poblaciones en un estado de shock permanente con la llamada guerra contra el terror porque, según él, “si nos sacude una crisis de suficiente gravedad los dirigentes se hallan liberados para hacer lo que sea necesario en nombre de la reacción a una emergencia nacional, o lo que se considere como tal “(Naomi Klein “La doctrina del shock, el auge del capitalismo del desastre”).
Entzun, gogoeta egin eta ekin
Arantza Aldezabal | 2015/05/19 |
Entzuten jakitea, eta entzuteko prest egotea, bizikidetza paketsurako ate guztiak irekitzen dituen giltza da, elkar ulertzeko oinarrizko baliabidea, norberaren etxetik hasita maila sozialeko eremu guztietaraino. Denak gara ezberdinak, desberdin sentitzen eta pentsatzen dugu, norberak izan dituen esperientziek baldintzatzen dituztelako geroko bizipenak ere. Baina, halere, elkarrekin bizitzeko gai gara.
Erresilientzia
Arantza Aldezabal | 2015/04/22 |
Erresilientzia (edo iraunkortasuna) ekologian maiz aipatzen den kontzeptua da, eta espezie-komunitateen eta ekosistemen egitura eta funtzionamentu orekatuarekin erlazio zuzena du. Erresilientzia, asaldura (edo perturbazio) jakin batek sortarazi dituen kalteei aurre egin eta jatorrizko egoera orekatua berreskuratzeko gaitasuna da.
San Telmotik euskal jendartera
Teresa Toda eta Joseba Azkarrga | 2015/03/15 |
Gaur dela urtebete San Telmon, testu argi eta zuzen batekin agerraldia egin genuen pertsona talde batek, giza eskubideen defentsan Euskal Herrian herritar sare bat osatzeko dei eginaz. Eta giza eskubideen defentsa hori eremu jakin bati begira: presoen eta haien senideen eskubideei begira, hain zuzen. Zeinak dispertsioa mantentzearekin eta zigorren inguruko salbuespenezko legediarekin urratua baita oraindik ere. Han aipatzen genituen, halaber, exiliatu eta deportatuen eskubideak, eta haien egoerak konpontzeko beharra.
Zergatik da dispertsioa giza eskubideen urraketa?
Arantza Aldezabal | 2015/03/11 |
SAREk lau-haizetara zabaldu nahi du euskal presoek pairatzen duten dispertsioa zergatik den giza eskubideen urraketa, bai beraiena eta bai beraien senideena ere. Sakabanaketak, zehazki, intimitaterako eta familia-bizitzarako eskubidea zapaltzen du. Lege-euskarririk ez duen zigorra da sakabanaketa. Espetxean diren pertsonen intimitaterako eta familia-bizitzarako eskubidea jasota eta aitortuta dago giza eskubideen eta askatasun publikoen Europako Hitzarmenean, baita Espainiako 1978ko konstituzioan eta lege-maila apalagoko beste arau batzuetan ere. Aitzitik, Espainiako eta Frantziako Gobernuek muzin egiten diete lege guzti horiei.